İçindekiler
Toggle6 Adımda Web Site DNS Yönetimi: İnternetin Adres Defteri Nasıl Kontrol Edilir?
Merhaba, ben Çağatay Demir. Bir işletme sahibi olarak, muhtemelen web siteniz, e-postalarınız ve dijital varlığınızla ilgili birçok terim duymuşsunuzdur. Ancak aralarında belki de en kritik, en temel ve en çok göz ardı edilen bir tanesi var: web site DNS.
Hosting firmanızla konuşurken veya yeni bir web tasarım projesine başlarken bu üç harfli kısaltma mutlaka karşınıza çıkmıştır. Genellikle “DNS’leri yönlendirmemiz gerekiyor” veya “MX kayıtlarınızı düzenleyeceğiz” gibi cümleler duyarsınız. Peki, bu tam olarak ne anlama geliyor ve bir işletme sahibi olarak bu konu sizi neden ilgilendirmeli?
DNS’i, internetin devasa ve anlık olarak güncellenen telefon rehberi veya adres defteri olarak düşünebilirsiniz. İnsanlar, cagataydemir.com.tr
gibi akılda kalıcı alan adlarını hatırlar. Ancak bilgisayarlar ve sunucular, birbirleriyle 192.168.1.1
gibi IP adresi denilen sayısal kodlarla konuşur. İşte DNS (Domain Name System), bu ikisi arasında tercümanlık yapar. Kullanıcı tarayıcısına sizin alan adınızı yazdığında, DNS saniyenin binde birinden daha kısa bir sürede o ismin hangi IP adresine karşılık geldiğini bulur ve kullanıcıyı doğru sunucuya, yani web sitenize yönlendirir.
Yanlış yapılandırılmış bir web site dns ayarı şu anlama gelir:
- Web siteniz çalışmaz (potansiyel müşteriler hata sayfası görür).
- E-postalarınız size ulaşmaz veya gönderdiğiniz e-postalar spam klasörüne düşer (kritik iş iletişimini kaybedersiniz).
- Yeni sitenizin lansmanı başarısız olur.
Kısacası, DNS, dijital operasyonlarınızın üzerinde durduğu görünmez temeldir. Bu yazıda, bu “korkutucu” görünen teknik konuyu, her işletme sahibinin anlayabileceği 6 basit adıma ayırarak, internetin bu kritik altyapısını nasıl yöneteceğinizi anlatacağım.
Adım 1: Kontrol Panelini Bulmak: “Adres Defteri Nerede Duruyor?”
DNS yönetimine başlamadan önce, bu ayarları yapacağınız doğru kontrol panelini bulmanız gerekir. Web site DNS kayıtlarınız genellikle iki yerden birinde yönetilir:
- Alan Adı Kayıt Firması (Domain Registrar): Alan adınızı (
sirketadiniz.com
) satın aldığınız yerdir. (Örn: GoDaddy, Namecheap, Turhost, Natro vb.) - Hosting Firması: Web sitenizin dosyalarını barındırdığınız sunucu hizmetini aldığınız yerdir. (Örn: SiteGround, Hostinger, Güzel Hosting vb.)
Peki, sizin DNS’leriniz nerede yönetiliyor? Bunu anlamanın en kolay yolu, alan adınızın “Nameserver” (NS) kayıtlarına bakmaktır. Nameserver’lar, internete “Bu alan adının adres defteri (DNS kayıtları) şu sunucularda tutuluyor” diyen birincil yönlendiricilerdir.
- Alan adınızı aldığınız firmanın kontrol paneline giriş yapın. “Alan Adı Yönetimi” veya benzeri bir bölüme gidin. “Nameserver’lar” veya “NS Yönetimi” sekmesini bulun.
- Eğer nameserver’lar
ns1.alanadifirmasi.com
gibi, alan adını aldığınız firmanın varsayılan adresleriyse, DNS kayıtlarınız büyük ihtimalle yine bu firmadadır. - Eğer nameserver’lar
ns1.hostingfirmasi.com
gibi, hosting hizmeti aldığınız firmanın adreslerini gösteriyorsa, tüm DNS yönetiminiz hosting firmanızın kontrol paneline taşınmış demektir.
Doğru yeri bulduktan sonra, kontrol paneli içinde “DNS Yönetimi”, “Zone Editor”, “Alan Adı Bölge Yönetimi” veya benzeri bir isme sahip olan bölüme tıklayın. Karşınıza, birazdan detaylarını anlatacağımız bir dizi kayıt listesi çıkacaktır.
Adım 2: En Kritik Kayıtları Tanımak: A, CNAME ve MX Kayıtları Ne İşe Yarar?
DNS yönetim panelini açtığınızda karşınıza çıkan liste gözünüzü korkutmasın. Bir işletme sahibinin bilmesi gereken 3 temel ve en önemli kayıt türü vardır:
A Kaydı (Adres Kaydı): Evinizin Kapı Numarası
- Nedir? A kaydı, en temel kayıttır. Bir alan adını (
cagataydemir.com.tr
gibi) doğrudan bir IP adresine (123.45.67.89
gibi) yönlendirir. - Analoji: A kaydı, adres defterinizdeki bir kişinin isminin karşısında yazan tam ve açık adrestir.
- Ne Zaman Kullanılır? Web sitenizi bir sunucuya (hosting) bağlamak için kullanılır. Hosting firmanız size bir IP adresi verdiğinde, alan adınızın A kaydını bu IP adresine yönlendirerek sitenizin o sunucuda yayın yapmasını sağlarsınız. Hosting değiştirdiğinizde, ilk güncellemeniz gereken kayıt budur.
CNAME Kaydı (Kanonik İsim): Takma Ad veya Yönlendirme Notu
- Nedir? CNAME, bir alan adını veya alt alan adını (subdomain) başka bir alan adına yönlendirir, IP adresine değil.
- Analoji: Adres defterinizde bir arkadaşınızın adının karşısına “Ali’nin evi, Veli ile aynı” diye not düşmek gibidir. Veli’nin adresi değiştiğinde, Ali’nin adresi de otomatik olarak güncellenmiş olur.
- Ne Zaman Kullanılır? En yaygın kullanımı,
www
alt alan adını ana domaine yönlendirmektir. Örneğin,www.sirketadiniz.com
için bir CNAME kaydı oluşturup bunusirketadiniz.com
‘a yönlendirirsiniz. Bu sayede, siteniz hemwww
ile hem dewww
olmadan çalışır ve ikisi de aynı A kaydını takip eder.
MX Kaydı (Mail Değiştirici): Postanenizin Adresi
- Nedir? MX kaydı, alan adınıza gelen e-postaları hangi sunucunun yöneteceğini belirtir.
- Analoji: Adres defterinizde, bir kişiye ait mektupların ev adresine değil de, belirli bir postaneye (mail sunucusuna) gitmesi gerektiğini belirten bir nottur.
- Ne Zaman Kullanılır? Profesyonel e-posta hizmeti (örn: Google Workspace, Yandex 360, Microsoft 365) kullanmaya karar verdiğinizde bu kritik hale gelir. E-posta servis sağlayıcınız, size bir dizi MX kaydı adresi (
aspmx.l.google.com
gibi) ve öncelik numarası verir. Bu kayıtları web site DNS panelinize girdiğinizde,isim@sirketadiniz.com
adresine gelen tüm e-postalar, artık hosting sunucunuza değil, ilgili e-posta sağlayıcısının sunucularına yönlenir.
Adım 3: Nameserver (NS) Güncellemesi: Adres Defterini Topyekûn Taşımak
Bazen tek tek kayıtları değiştirmek yerine, tüm web site DNS yönetimini başka bir yere taşımak istersiniz. İşte bu işlem, Nameserver (NS) güncellemesi ile yapılır.
- Fark Nedir? Adım 2’de anlattığımız A, CNAME, MX gibi kayıtları düzenlemek, mevcut adres defteri içinde bir bilgiyi güncellemek gibidir. Nameserver değiştirmek ise, “Ben artık bu adres defterini kullanmıyorum, tüm bilgilerim artık şu yeni adres defterinde” demektir.
- En Yaygın Senaryo: Genellikle, alan adınızı bir firmadan alıp, web sitenizi başka bir hosting firmasında barındırdığınızda bu işlem yapılır. Hosting firması, tüm DNS yönetimini kendi panellerinden kolayca yapabilmeniz için size kendi nameserver adreslerini (
ns1.hostingfirmam.com
,ns2.hostingfirmam.com
gibi) verir. Siz de bu adresleri, alan adını aldığınız firmanın panelinden güncellersiniz. Bu andan itibaren, web site DNS yönetiminiz tamamen hosting firmanızın kontrolüne geçer. - Dikkat Edilmesi Gerekenler: Nameserver değişikliği, tüm kayıtları etkileyen kritik bir işlemdir. Bu işlemi yapmadan önce, yeni hosting panelinizde tüm mevcut DNS kayıtlarınızın (özellikle MX kayıtları gibi) doğru bir şekilde oluşturulduğundan emin olmalısınız. Aksi takdirde, siteniz ve e-postalarınız bir süreliğine çalışmayabilir.
Adım 4: TXT, SPF ve DKIM Kayıtları: E-posta Güvenliği ve İtibarı
Temel kayıtların ötesinde, özellikle e-posta iletişiminizi güvence altına almak ve marka itibarınızı korumak için hayati önem taşıyan bazı özel kayıt türleri vardır:
- TXT Kaydı (Metin Kaydı): Bu, çeşitli doğrulama amaçları için kullanılan genel amaçlı bir metin kaydıdır. Örneğin, alan adınızın size ait olduğunu Google veya Microsoft gibi servislere kanıtlamak için sizden bir TXT kaydı eklemeniz istenebilir.
- SPF Kaydı (Gönderen Politikası Çerçevesi): Bu, bir tür sahtekarlık önleme kaydıdır. SPF kaydı, sizin alan adınızı kullanarak hangi sunucuların e-posta göndermeye yetkili olduğunu listeleyen bir TXT kaydıdır. Bu sayede, spammer’ların sizin e-posta adresinizi taklit ederek (
spoofing
) sahte e-postalar göndermesini engellersiniz. Bu, gönderdiğiniz e-postaların alıcıların spam kutusuna düşme olasılığını ciddi şekilde azaltır. - DKIM Kaydı (Alan Adı Anahtarlarıyla Tanımlanmış Posta): Bu, e-postalarınıza eklenen dijital bir imza gibidir. Gönderdiğiniz her e-postaya, alan adınızın web site DNS ayarlarına eklediğiniz özel bir anahtarla eşleşen, görünmez bir imza eklenir. Alıcı sunucu bu imzayı kontrol ederek, e-postanın gerçekten sizden geldiğini ve yolda değiştirilmediğini doğrular. SPF ile birlikte DKIM kullanmak, e-posta teslim edilebilirliği (deliverability) için günümüzdeki en iyi uygulamadır.
Bu üç kaydı doğru bir şekilde yapılandırmak, profesyonel iletişiminizin temelini sağlamlaştırır.
Adım 5: Değişiklik Yapmak ve “Yayılma” (Propagation) Sürecini Anlamak
Bir web site DNS kaydını düzenlemek veya eklemek genellikle basit bir işlemdir, ancak dikkat gerektirir:
- Doğru Paneli Açın: Adım 1’de belirlediğiniz web site DNS yönetim panelini açın.
- Yeni Kayıt Ekle’yi Tıklayın: Genellikle “Kayıt Ekle”, “Add Record” gibi bir buton bulunur.
- Kayıt Türünü Seçin: Değiştirmek istediğiniz kayıt türünü (A, MX, CNAME, TXT vb.) seçin.
- Gerekli Bilgileri Girin:
- Host/Name: Genellikle ana domain için
@
veya alt alan adı içinwww
,mail
gibi bir isim girilir. - Value/Points to: Kaydın işaret edeceği hedef (IP adresi, alan adı, sunucu adı vb.) girilir.
- TTL (Time To Live): Bu, “Yaşam Süresi” demektir. Web site DNS sunucularının bu bilgiyi ne kadar süreyle önbellekte tutacağını belirtir. Genellikle varsayılan ayarda bırakılır.
- Host/Name: Genellikle ana domain için
- Kaydedin ve Kontrol Edin: Girdiğiniz bilgileri iki kez kontrol ettikten sonra kaydedin. Bir harf veya rakam hatası, sitenizin veya e-postanızın çalışmamasına neden olabilir.
Önemli Not: DNS Yayılması (Propagation) Yaptığınız bir web site DNS değişikliği, tüm dünyada anında aktif olmaz. Bu değişikliğin, dünyanın dört bir yanındaki binlerce internet servis sağlayıcısının sunucularına yayılması gerekir. Bu sürece “DNS Propagation” denir ve genellikle birkaç saat sürse de, bazen 48 saate kadar uzayabilir. Bu süre zarfında, bazı ziyaretçiler sitenizin eski halini, bazıları ise yeni halini görebilir. Bu nedenle, önemli web site DNS değişikliklerini genellikle trafiğin en az olduğu gece saatlerinde yapmak tavsiye edilir.
Adım 6: Kontrol Etme ve Sorun Giderme: “Her Şey Yolunda Mı?”
Değişikliği yaptınız ve bir süre beklediniz. Peki her şeyin doğru çalıştığından nasıl emin olacaksınız?
- Web Sitesi Kontrolü: Farklı bir internet ağı (örneğin telefonunuzun mobil verisi) kullanarak web sitenize girmeyi deneyin. Tarayıcı önbelleğini temizlemek de yardımcı olabilir.
- E-posta Testi: Eğer MX kayıtlarını değiştirdiyseniz, başka bir e-posta hesabından (örn: Gmail) kendi kurumsal e-posta adresinize bir test maili gönderin ve alıp alamadığınızı kontrol edin. Aynı şekilde, kurumsal adresinizden dışarıya bir mail göndererek iletilip iletilmediğini doğrulayın.
- Online Araçları Kullanın:
dnschecker.org
gibi web siteleri, bir alan adının farklı ülkelerdeki web site DNS sunucularında hangi IP adresine çözümlendiğini gösterir.mxtoolbox.com
ise, MX, SPF, DKIM gibi e-posta ile ilgili DNS kayıtlarınızı kontrol etmek ve olası sorunları teşhis etmek için harika bir araçtır.
Eğer bir şeyler ters giderse, panik yapmayın. Değişiklik yapmadan önce eski kayıtların bir ekran görüntüsünü almak her zaman iyi bir fikirdir. Bu sayede, sorunu çözemezseniz ayarları kolayca eski haline geri döndürebilirsiniz. Sorun devam ederse, hosting veya alan adı sağlayıcınızın destek ekibiyle ya da profesyonel bir uzmanla iletişime geçmek en doğrusudur.
Sonuç: Teknik Temeli Sağlamlaştırmak
Web site dns yönetimi, bir işletme sahibinin her gün uğraşması gereken bir şey değildir. Ancak ne olduğunu, neden önemli olduğunu ve temel kayıtların ne işe yaradığını bilmek, dijital varlıklarınız üzerinde size daha fazla kontrol ve farkındalık sağlar.
Bu görünmez temel, işletmenizin online dünyadaki tüm operasyonlarının bel kemiğidir. Yanlış bir ayar size saatlerce, hatta günlerce sürecek iş ve itibar kaybına mal olabilir.
Web site DNS ayarlarınızın işletmenizin başarısı önünde bir engel oluşturmasına izin vermeyin. Bu ayarların doğru yapılandırılıp yapılandırılmadığını veya e-posta teslimatıyla ilgili sorunlar yaşayıp yaşamadığınızı merak ediyorsanız, gelin bu teknik temeli sizin için kontrol edelim ve sağlamlaştıralım.
Sitenizin teknik sağlığını ve web site DNS yapılandırmasını kontrol etmek için Ücretsiz Teknik SEO Analizi talep edebilir veya doğrudan benimle iletişime geçebilirsiniz.
Daha fazla bilgi edinmek veya profesyonel destek almak isterseniz, cagataydemir.com.tr adresinden hizmetlerime göz atabilirsiniz. Daha fazla ipucu ve güncel içerikler için LinkedIn profilimi takipte kalın!